Dünyada nesli tükenen ‘sucul salyangoz’ türü Türkiye’de bulundu
Eskişehir’deki Ahiler Balıkdamı Sulak Alanı’nda su omurgasızlarının biyoçeşitliliğine yönelik yürütülen araştırmada, literatüre “dünyada soyu tükenen canlı” olarak geçen “sucul salyangoz” türünün, Anadolu’da halen yaşadığı belirlendi. Yrd. Doç. Dr. Odabaşı, “Bu araştırmanın en ilginç sonuçlarından biri de dünyada sadece fosil olarak değerlendirilen bu sucul omurgasız canlının, neslinin Anadolu’da devam ettiğine yönelik kanıtlar olmasıdır. Bu canlının buzul çağının sonlarında, Romanya’dan Karadeniz’e dökülen Tuna Nehri yoluyla Anadolu’ya geldiğini ve halen burada yaşamını sürdürdüğünü düşünüyoruz” diye konuştu.
Eskişehir’deki Ahiler Balıkdamı Sulak Alanı’nda yürütülen çalışmada, literatüre “dünyada soyu tükenmiş canlı” olarak geçen “sucul salyangoz” türü bulundu.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naime Arslan ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Deniz Anıl Odabaşı tarafından Sivrihisar ilçesindeki Ahiler Balıkdamı Sulak Alanı’nda bir süre önce su omurgasızlarının biyoçeşitliliğine yönelik araştırma başlatıldı.
HEYECANLANDIRAN KEŞİF
Araştırmada elde edilen bulguları inceleyen bilim insanları, Türkiye‘de daha önce kaydedilmemiş olan ve literatürde “dünyada soyu tükenmiş canlı” olarak yer alan bir türün yaşadığını tespit etti.
Yrd. Doç. Dr. Odabaşı, “Theodoxus” cinsine ait olduğu belirlenen sucul canlının en yakın akrabasının 1879 yılında Fransız paleontolog Andre Tournouer tarafından Romanya sınırları içinde keşfedildiğini söyledi.
Tournouer’in, “fosil” nitelemesinde bulunduğu bu örnekleri, ilk bulan kişi olarak canlının çok ilginç görünüşüne istinaden “üzerinde zarif plakları bulunan tür” anlamına gelen “Neritina Pilidei” şeklinde isimlendirdiğini aktaran Odabaşı, “O yıldan sonra aynı canlı, yine fosil yapısında Alman malakolog Dr. W. Wenz tarafından Romanya’nın Köstence sahilinde kıyıya yakın bir bölgede tespit edilmiş. Bu nedenle de bu örnek sadece fosil oyarak kayıtlarda yer almış ve dünyada soyu tükenmiş bir canlı olarak bilindiği bu çalışmada bildirilmiştir” dedi.
FOSİL FORMDA DEĞİL YAŞAYAN CANLI
Odabaşı, araştırmalarında bu canlının fosil formda değil, halen yaşayan bir canlı olduğunu gördüklerini ve ortaya koyduklarına dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Bu araştırmanın en ilginç sonuçlarından biri de dünyada sadece fosil olarak değerlendirilen bu sucul omurgasız canlının, neslinin Anadolu’da devam ettiğine yönelik kanıtlar olması. Bu türün Türkiye’de bulunması bizleri geçmişteki iklimsel ve jeolojik doğa olaylarını da incelemeye yöneltti. İncelemeler sonucunda bundan yaklaşık olarak 12 bin yıl öncesinde son buzul çağının sona ermesi ve büyük buzulların erimeye başlamasıyla Karadeniz’de meydana gelen su yükselmesi ve Tuna Nehri’nin bazı omurgasız formlarının Sakarya Nehri yoluyla Anadolu’nun içlerine kadar ulaşmasıyla alakalı güçlü kanıtlara rastladık. Bu canlının buzul çağının sonlarında, Romanya’dan Karadeniz’e dökülen Tuna Nehri yoluyla Anadolu’ya geldiğini ve halen burada yaşamını sürdürdüğünü düşünüyoruz.”
Böyle bir canlının yaşayan bir formunun bulunmasının, dünyanın pek çok bölgesindeki bilim insanlarının da dikkatini çektiğini ve bu durumun ilginç bir “zoo-coğrafik” buluş olarak değerlendirildiğini anlatan Odabaşı, tüm yönleriyle farklılıklar sergileyen bu türün, 2016’da basılması planlanan dünya genelindeki Neritidae Familyası hakkındaki en geniş kapsamlı literatürü içeren bir kitapta tanıtılmasının da gündeme alındığını kaydetti.